Luật Phòng cháy và chữa cháy (PCCC) năm 2001 quy định "Ngày 4/10 hằng năm là Ngày toàn dân phòng cháy, chữa cháy".

Từ đó dịp 04/10 hằng năm đã trở thành đợt cao điểm huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các đoàn thể, tổ chức và toàn dân tham gia công tác bảo đảm an toàn PCCC góp phần bảo vệ vững chắc an ninh chính trị và trật tự an toàn của đất nước.

Việc lấy ngày 4/10 hằng năm là Ngày toàn dân PCCC đã khẳng định, công tác PCCC là trách nhiệm của toàn dân, trong đó lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ (CNCH) giữ vai trò nòng cốt. Lịch sử, sự ra đời, ý nghĩa của Ngày toàn dân PCCC xuất phát từ mối quan hệ gắn bó bền bỉ, máu thịt giữa lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH với nhân dân.

Mô hình Điểm chữa cháy công cộng tại quận Ngô Quyền

Trải qua 63 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH đã luôn bám sát địa bàn, cơ sở vận động nhân dân tham gia công tác PCCC, xây dựng nhiều mô hình phong trào, điển hình tiên tiến trong các nhà máy, xí nghiệp, khu dân cư.

Những phong trào, điển hình tiên tiến về PCCC đã góp phần động viên, cổ vũ, huy động sức mạnh, tiềm lực to lớn của nhân dân, các cấp, các ngành quan tâm, chăm lo công tác PCCC, xây dựng lực lượng Cảnh sát PCCC & CNCH ngày càng lớn mạnh, phục vụ nhân dân ngày một tốt hơn. Ngày 4/10 hằng năm cũng là Ngày truyền thống lực lượng Cảnh sát PCCC & CNCH làm cho ý nghĩa của Ngày toàn dân PCCC càng thêm sâu sắc.

Tại thành phố Hải Phòng, qua 23 năm thực hiện phong trào Toàn dân PCCC đã xuất hiện nhiều mô hình hay, sáng tạo, hiệu quả thu hút được đông đảo quần chúng nhân dân nhiệt tình tham gia hưởng ứng. Trong đó, tiêu biểu là các mô hình Tổ liên gia an toàn PCCC, Điểm chữa cháy công cộng, Khu chung cư, tổ dân phố, nhà tập thể an toàn PCCC…

Diễn tập PCCC địa bàn quận Hải An

Đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn thành phố đã có 13 Cụm cơ quan doanh nghiệp an toàn PCCC với 312 doanh nghiệp thành viên; 1.258 mô hình Tổ liên gia an toàn PCCC, 3.314 Điểm chữa cháy công cộng, 136 thôn đạt tiêu chí an toàn về PCCC, 9 chợ kiểu mẫu đạt chuẩn về PCCC, 1 khu chung cư, 234 tổ dân phố, 1 nhà tập thể an toàn PCCC, 1 mô hình “Liên kết các tổ dân phố đảm bảo ANTT, tự quản về PCCC và CNCH với chợ Quán Toan, quận Hồng Bàng”, 1 mô hình “Chung tay xây dựng khu nhà tập thể an toàn PCCC”…

Trong năm 2023, Giám đốc CATP đã xét công nhận 117 đơn vị điển hình tiên tiến về PCCC, tiêu biểu như: cán bộ nhân dân phường Lạch Tray (Ngô Quyền), phường Cát Dài (Lê Chân), phường Sở Dầu (Hồng Bàng), thị trấn Cát Bà (Cát Hải); Công ty TNHH Regina Miracle International Việt Nam, Công ty TNHH LG Display Việt Nam Hải Phòng, Xí nghiệp xăng dầu Petec Hải Phòng, Công ty TNHH Environstar...

Chỉ tính trong quý III/2024, lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH CATP đã phối hợp với các cơ quan truyền thông của trung ương và thành phố xây dựng 315 tin bài, 39 phóng sự; in sao, phát hành hàng nghìn tờ rơi, khuyến cáo về PCCC;  tổ chức 404 lớp tuyên truyền về kiến thức PCCC và CNCH cho 32.602 người; tổ chức 97 lớp huấn luyện nghiệp vụ cấp chứng nhận nghiệp vụ PCCC và CNCH cho 1.279 người; cấp chứng nhận nghiệp vụ PCCC cho 1.991 người; cấp chứng nhận nghiệp vụ CNCH cho 438 người.

Diễn tập PCCC khu công nghiệp Đình Vũ

Ngoài ra, cũng trong quý III/2024, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH CATP phối hợp tổ chức 14 buổi tuyên truyền, trải nghiệm, thực hành chữa cháy và CNCH trên địa bàn thành phố thu hút được 5.152 người tham gia. Hiện, trên địa bàn thành phố có 217/217 xã, phường, thị trấn thành lập Đội dân phòng ở các thôn, tổ dân phố gồm 1.753 đội với 17.187 đội viên.

Các đội viên Đội PCCC cơ sở và Đội PCCC chuyên ngành cơ bản đã được cấp giấy chứng nhận huấn luyện nghiệp vụ PCCC và CNCH. Lực lượng dân phòng đã có 16.810/17.187 thành viên được cấp giấy chứng nhận huấn luyện nghiệp vụ PCCC và CNCH (chiếm 97,81%), lực lượng dân phòng đã được Công an cấp huyện tổ chức lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật về PCCC và CNCH hàng năm.

Những phong trào Toàn dân PCCC tuy có nhiều tên gọi cho phù hợp với tình hình thực tế của các địa phương nhưng tựu chung đều mang sứ mệnh bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân nên đã được người dân đồng thuận, ủng hộ và được lan tỏa, nhân rộng ra toàn quốc. Chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2024, trên địa bàn thành phố xảy ra gần 40 vụ cháy tại nhà dân, trong đó có tới 20 vụ được bà con nhân dân tự chữa cháy nhờ các thiết bị dụng cụ tự trang bị, trước khi lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH chuyên nghiệp đến. Nhiều cá nhân, tập thể đã có những hành động thiết thực, như tự trang bị phương tiện chữa cháy cho khu phố và gia đình mình, kẻ vẽ pa nô áp phích về PCCC để mọi người dễ quan sát và thực hiện,…

Như vậy, trải qua hơn 2 thập kỷ thực hiện Ngày toàn dân PCCC, có thể khẳng định hoạt động PCCC của nhân dân đã đi vào nền nếp, có chiều sâu, có hiệu quả; phong trào Toàn dân PCCC ngày càng phát triển, lớn mạnh cả về chất và lượng, trở thành "cánh tay nối dài" của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH ở cơ sở, khu dân cư và trở thành một bộ phận quan trọng của phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.