Khi mới xảy ra, đám cháy thường là cháy nhỏ, nếu được phát hiện kịp thời và lực lượng, phương tiện tại chỗ sẵn sàng thì việc dập tắt đám cháy rất nhanh, đơn giản; nhưng nếu không phát hiện, tổ chức chữa cháy kịp thời thì đám cháy sẽ phát triển lớn. Giữ vai trò quan trọng trong công tác điều hành chữa cháy tại chỗ không ai khác chính là người đứng đầu.
Từ nguyên nhân các vụ cháy và hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCCC của các cơ sở có thể thấy, một số cơ quan, đơn vị, cụ thể là người đứng đầu cơ sở chưa thực sự quan tâm đến công tác bảo đảm an toàn PCCC, còn có tư tưởng chủ quan, lơ là, mất cảnh giác. Việc xây dựng và củng cố lực lượng PCCC cơ sở chưa kịp thời; trong quá trình hoạt động nhân sự không ổn định dẫn đến việc tổ chức biên chế đội PCCC không đảm bảo. Hoạt động còn mang tính chất hình thức, đối phó, chưa thực hiện hết chức năng, nhiệm vụ của lực lượng PCCC cơ sở mà Luật PCCC đã qui định.
Lực lượng chữa cháy cơ sở phối hợp tổ chức thực tập chữa cháy, cứu hộ cứu nạn
Trước thực trạng trên, người đúng đầu cơ sở cần ban hành, niêm yết nội quy PCCC phù hợp với tính chất hoạt động, đặc điểm nguy hiểm về cháy, nổ của từng hạng mục công trình trong cơ sở; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc CBNV thực hiện nghiêm nội quy. Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở trong việc tổ chức thực hiện công tác PCCC. Các cơ sỡ phải tuân thủ nghiêm các quy định an toàn PCCC, xây dựng lực lượng tại chỗ, tổ chức huấn luyện nghiệp vụ và trang bị phương tiện chữa cháy, bảo đảm giao thông, nguồn nước. Chính quyền địa phương phải xác định rõ trách nhiệm của mình đối với công tác PCCC trong phạm vi quản lý. Tổ chức tuyên truyền, giáo dục, nâng cao ý thúc chấp hành các quy định về PCCC đến từng CBNV làm việc tại cơ sở. Tổ chức thực hiện đầy đủ các quy định an toàn trong sử dụng điện cũng như trong quản lý, sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, thiết bị sinh lửa, sinh nhiệt; định kỳ kiểm tra, thay mới các thiết bị không còn bảo đảm an toàn PCCC. Tăng cường tổ chúc tự kiểm tra công tác PCCC tại cơ sở. Hằng năm, tổ chức thục tập phương án chữa cháy, cứu nạn cứu hộ theo quy định. Đặc biệt, người đúng đầu cơ sở cần nghiên cứu, tìm hiểu để nắm chắc nhiệm vụ và trách nhiệm của mình đối với công tác PCCC; xây dựng quy chế phối hợp giữa các cơ sở lân cận để xử lý khi có cháy xảy ra.